Aspartam - E951 - najbardziej kontrowersyjny dodatek

Aspartam - E951

Zgodnie z zapowiedziami nadszedł czas zmierzyć się z chyba najbardziej kontrowersyjnym dodatkiem do żywności. Tematem dzisiejszego posta będzie sztuczny słodzik - aspartam, uznawany przez jednych za zbawienny w ograniczaniu spożycia cukru, przez innych za jedno z większych zagrożeń spożywczych, odpowiedzialny nawet za nowotwory. Postanowiłem w końcu zsyntetyzować zebrane informacje i przedstawić czytelnikom jak to jest z tym aspartamem.

Produkty opisane na blogu zawierające aspartam, zajdziecie TUTAJ.

Zapraszam na dalszą część artykułu i zachęcam do udostępniania go znajomym - niech zaczną być świadomymi konsumentami i dokonują wyboru w sklepie na podstawie posiadanej wiedzy.

Nazwa: Aspartam

Symbol: E951

Zastosowanie: sztuczny środek słodzący, zamiennik cukru dla diabetyków, miał zmniejszyć spożycie cukru i przeciwdziałać próchnicy i otyłości

Występowanie: napoje niskokaloryczne, guma do żucia, drażetki odświeżające oddech, produkty farmaceutyczne (głównie tabletki musujące), produkty dla diabetyków, tabletki zastępujące cukier (m.in. NutraSweet, Equal, Sugar Free, Canderel, AminoSweet)

Skład: kwas asparginowy (40%), fenyloalanina (50%), alkohol metylowy (10%)

Historia powstania: wynaleziony przypadkiem w 1965 r. w firmie farmaceutycznej G.D. Searle & Company przez Jamesa M. Schlattera. Podczas opracowywania leku na chorobę wrzodową, polizał palec ubrudzony właśnie aspartamem odkrywając jego słodycz. Po zalegalizowaniu go jako dodatek do żywności, produkcję i sprzedaż rozpoczęto w 1981 r. W 1985 r. firma G.D. Searle została przejęta przez koncern Monsanto, który przemianował ją na NutraSweet Company i kontynuował produkcję aspartamu. Od roku 1992 r. z powodu wygaśnięcia patentu, produkcją mogą zajmować się inne firmy.

Główne zarzuty (w skrócie): 

1. W organizmie z kwasu asparaginowego powstawanie asparginian czyli neuroprzekaźnik - umożliwia przepływ informacji pomiędzy komórkami nerwowymi. Kwas asparaginowy spożywany w nadmiarze może być przyczyną obumierania komórek nerwowych skutek ich nadmiernego pobudzania przez zbyt dużą ilość wyprodukowanego neuroprzekaźnika. Nazwano to eksytotoksycznością i zostało opisane przez m.in. prof. Johna Olney'a w 1969 r. (LINK - artykuł jest płatny) oraz przez R. L. Blaylock'a w publikacji "Excitotoxins: The Tase that Kills" dostępnej TUTAJ (w formacie PDF). Należy tutaj wspomnieć że glutaminian również jest neuroprzekaźnikiem.
2. Zwiększone spożycie fenyloalaniny, będącej składnikiem hormonu noradrenaliny, zaburza równowagę między noradrenaliną a serotoniną w organizmie. Niski poziom serotoniny jest powiązany z zaburzeniami nastroju, atakami paniki czy depresją. Aspartam składa się również z alkoholu metylowego, czyli metanolu (alkoholu drzewnego) - silnie trującego związku. O wpływie tych dwóch substancji jak również aspartamu, możemy przeczytać w publikacji prof. P. Humphries'a z Uniwersytetu w Pretorii (LINK).
3. Najstraszniejszym zarzutem dla aspartamu jest powodowanie nowotworów mózgu. Aspartam jest reklamowany jako najlepiej przebadany składnik spożywczy a o historii wprowadzaniu aspartamu do użycia w USA można przeczytać w raporcie Food and Drug Administration (FDA) z 1987 r. dostępnym TUTAJ (skan w formacie PDF). Jednak po badaniach przeprowadzonych przez producenta w latach 80 na grupie 320 szczurów, którym podawano różne ilości aspartamu, wynikły kontrowersje. Wyniki okazały się uspokajające, nowotwory rozwinęły się tylko u 12 szczurów jednak późniejsze doniesienia mówiły, że fałszowano wyniki przez wycinanie guzów i "ożywianie" szczurów w dokumentacji badawczej. Jeżeli to prawda to wyniki musiały być bardzo niekorzystne. Należy tutaj przedstawić badania Johna Olney'a, który powiązał znaczny zrost zachorowań na nowotwory mózgu w USA od lat 70' do 1992 r - artykuł dostępny TUTAJ. Kolejne badania odnośnie powodowania nowotworów przeprowadzili w latach 2005-2006 naukowcy z włoskiego European Ramazzini Foundation (ERF). Zakwalifikowali oni aspartam jako środek rakotwórczy jednak badani te zostały zrecenzowane przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (LINK), który wytknął im szereg błędów, m.in. brak danych o zwierzętach doświadczalnych (pożywienie, waga itd.) jak również zbyt duże dawki aspartamu podawane do konsumpcji i uznał badania za niewiarygodne.
4. Istnieje również podejrzenie o szkodliwe działanie aspartamu na płód i późniejszy rozwój potomstwa. Badania takie przeprowadzała m.in. D. Dow Edwards, udowadniając upośledzenie węchu u nowo narodzonych świnek morskich (LINK - pełny dostęp jest płatny). K. Collison natomiast uzasadnia, na podstawie badań na myszach, wpływ aspartamu na zdolność uczenia się  i zapamiętywania (LINK).
5. Specjalista w dziedzinie diabetyki H. J. Roberts oskarża aspartam o pogorszenie stanu zdrowia chorych na cukrzycę, zmniejsza możliwość kontrolowania choroby jak również może przyczynić się do jej powstania u osób zdrowych (publikacja: Aspartame (NutraSweet®): Is It Safe?) oraz opisuje przypadki uzależnienia od aspartamu (LINK)

Główne zarzuty dla aspartamu jak widzimy są bardzo poważne. Patrząc z drugiej strony substancja została dopuszczona do użytkowania przez ponad 100 organizacji m.in. European Food Safety Authority (EFSA), UK Food Standards Agency, Health Canada i inne. Zwolennicy aspartamu podają również za przykład świadczący o jego bezpieczeństwie, badania profesorów włoskich (LINK) oraz amerykańskich (LINK). Ponadto EFSA  opublikowała wstępną analizę ok. 600 badań, udowadniających że aspartam jest bezpieczny (LINK). Publikacja ta spotkała się jednak z krytyką kryterium doboru badań oraz autorów analizy z których 13 na 17 jest powiązanych z koncernami spożywczymi - (list prof. Erica Millstone'a z University of Sussex (LINK).  Już niedługo, bo w listopadzie tego roku EFSA planuje opublikować pełną analizę. 

Aspartam w mediach:
Tematyka aspartamu jest bardzo chętnie poruszana w mediach, najczęściej w internecie. Możemy znaleźć strony pro-aspartamowe, np. oficjalna strona informacyjna http://aspartame.org a na niej specjalną infografikę prezentującą zalety aspartamu (LINK). Ponadto mamy również instytut urody i zdrowia firmowany przez Coca-Colę (LINK) czy na przykład reklamę "Wkręceni" (w Coca-Colę Zero) o której pisze portal marketingowy (LINK). Coca-Cola podjęła również próbę polepszenia wizerunku coli dietetycznej i aspartamu przez kampanię informacyjną (LINK).

Co do stron anty-aspartamowych na pewno należy przedstawić http://dorway.com, oraz wiele stron i blogów prozdrowotnych  np. http://babyfoodsteps.... oraz http://cojesc.net/... W wielu artykułach można odszukać doniesienia o przekupstwach urzędników FDA, obsadzaniem stanowisk w FDA byłymi pracownikami Searle Co., fałszowanych wynikach badań, sponsorowaniu artykułów itd.

Podsumowanie:
Nie ulega wątpliwości że aspartam jest maksymalnie kontrowersyjnym dodatkiem do żywności. Na pewno posiada wielu zagorzałych zwolenników i przeciwników ale chyba najwięcej osób, którym temat ten jest albo nieznany albo absolutnie obojętny. Postrzeganie aspartamu zależy chyba od ogólnego nastawienia do kwestii żywienia. Wydaje mi się że zwolennicy świadomego odżywiania nie tkną aspartamu kijem z 10 metrów a osoby twierdzące "że na coś trzeba umrzeć" mogą się nim zajadać bez opamiętania.
Ja w wielkim skrócie starałem się przedstawić, krótką historię kontrowersyjnego składnika. Jest w jego historii pełno domysłów, niejasności, przekłamań itd. na pewno z obu stron. Jednak osobiście wyeliminowałem go w ogóle z diety i odradzam wszystkim spożywanie aspartamu. Dlaczego, skoro jest tyle pozytywnych badań? Bo mimo to, każda wysoko przetworzona żywność (czy jej składnik), jest niepożądana dla naszego organizmu. Ponadto, z natury nie ufam takim przedsięwzięciom i ludziom, wokół których kręcą się olbrzymie pieniądze. Te z kolei, tak jak we wszystkich innych aspektach życia, powodują przeróżne patologie. Może wszystko brzmi jak wielka spiskowa teoria, ale nie oznacza to że nie może się zdarzyć. Nie uspokaja mnie twierdzenie, że skoro aspartam został zatwierdzony to w 100% jest bezpieczny - były już na rynku substancje, które wycofywano w pośpiechu i się nigdy więcej nie pojawiły.
Prezentuje tutaj moje osobiste odczucia - czytelnik natomiast sam  musi podjąć decyzję o stosowaniu aspartamu. Ważne by robił to świadomie i z wiedzą pozwalającą mu na wolny wybór.
A co z ludźmi którzy mają problemy z nadwagą i lubią konsumować słodkie? Po prostu czas zacząć ograniczać, bez słodkiego narkotyku też można żyć a na pewno nie powinien on stanowić podstawy naszej diety.
Na koniec rada ale ludzi nastawionych anty - sprawdzajcie co jest dodawane do syropów dla dzieci, pastylek musujących itp. Niestety można się zdziwić.

Apel
Jeżeli znasz produkty zawierające aspartam i chcesz ostrzec przed nim czytelników wyślij na mojego maila zdjęcie produktu i jego składu. Niestety z moich obserwacji wynika że aspartam można znaleźć w syropach dla dzieci, witaminowych pastylkach musujących, tabletkach do ssania i wielu innych. Niedługo postaram się opublikować jak największą ilość zdjęć z takimi produktami.